B E E L D E N C A L A V A R I E B E R G
In de zomer van 2008 startte kunstenaar/restaurateur Dick van Wijk met de restauratie van de levensgrote beelden op de Calvarieberg (statie 12). En dat was hard nodig!
Regen, sneeuw, zon, vorst, algen en luchtvervuiling hadden sinds de inzeging in 1920 vrij spel gekregen om schade aan de beelden aan te richten. De beelden stonden immers al 88 jaren.
Van Wijk startte de restauratie door de beelden eerst grondig te borstelen en vrij te maken van algen, schimmels en mossen. Al snel bleek dat er verschillende soorten natuursteen was gebruikt. De beelden bestaan dus vrijwel allemaal uit verschillende aan elkaar gemaakte materialen.
De verschillende elementen van de beelden bleken met ijzeren borgpennen aan elkaar te zijn gemaakt. Die pennen zijn gaan roesten. Ook 'grondvocht' dat door de beelden als het ware was 'opgezogen', zorgde ervoor dat de restauratie van de beelden al met al een gigantische klus was. De beelden waren er erger aan toe dan gedacht.
Bij voltooiing van de restauratieklus sprak van Wijk de wens uit dat er een goed onderhoudsplan zou worden gemaakt. Goed onderhoud is van groot belang om kostbare restauraties in de toekomst te voorkomen.
De stichting 't Kruiswegpark hoopt jaarlijks voldoende financiële middelen van stad, provincie en rijk te vergaren, om het onderhoud op goede, verantwoorde wijze te kunnen (blijven) uitvoeren. Naast de subsidie inkomsten zijn daarbij de bijdragen van 'de vrienden van het Kruiswegpark' zijn daarbij van groot belang.
B E E L D E N K R U I S W E G S T A T I E S
De beeldengroepen van de veertien staties langs de wandelpaden zijn met veel zorg en vakkennis in hun oude luister hersteld door beeldhouwer en restaurateur Armand Mathijs uit Geleen. Een belangrijk stuk Roermonds erfgoed op het gebied van zowel kunst als religie is door deze bijzondere restauratie aan een tweede ‘leven’ begonnen.
De zogeheten ‘ droogijsmethode’ (bij -68 0C) laat de ondergrond ongemoeid en neemt enkel de verontreiniging weg. Het stralen van een beeld bij statie 1, voorstellende hoe Judas de veertig zilverlingen in zijn geldbuidel laat glijden.
Hij is daar in de weer met een door hem gemaakte hand, die een plaatsje moet krijgen aan de arm van een van de uit natuursteen gekapte figuren in de beeldengroep. Het is een farizeeër die naar Jezus wijst, nadat deze met het door hem gedragen kruis ten val is gekomen. Ooit is de originele hand, die beschadigd of vernield moet zijn geweest, op een ondeskundige manier vervangen door een andere.
‘Restaureren is niet enkel complementeren van ontbrekende delen, je moet je ook kunnen inleven in de stijl en de boodschap van het tafereel. Als die beleving ontbreekt, dan krijg je geen goed resultaat, zoals deze hand laat zien: een zielloos en uitdrukkingsloos stuk steen,’ zegt Armand, terwijl hij het bewuste lichaamsdeel toont. Het is een bijna vormeloze platte hand, met gestrekte vingers die strak tegen elkaar staan. ‘Als je die hand aan de arm van het beeld houdt, lijkt het net of de farizeeër een gebaar maakt dat iets uitdrukt in de trant van: ga maar zitten. En dat is natuurlijk helemaal fout. De hand moet duidelijk wijzen naar Christus, die door dit gebaar de centrale figuur in het geheel wordt, zodat het uitgebeelde tafereel weer helemaal klopt. Ik heb met behulp van foto’s een nieuwe hand geboetseerd, conform de oorspronkelijke vorm,’ legt de restaurateur uit, waarna hij het beeld van de farizeeër, na enig passen en meten, van de nieuwe (precies passende) hand voorziet.
Armand Mathijs, die sinds 28 jaar een restauratie-atelier heeft waar hij ook zijn eigen beeldhouwwerken maakt, was eerder al in Roermond aan de slag toen de gemeente hem inschakelde voor de restauratie van het hardstenen bordes van het stadhuis.
Toen de Stichting Kruiswegpark destijds op zoek ging naar een restaurateur voor de dertien staties van Karel Lücker, attendeerde iemand van de gemeente de stichting op de (nauw met Monumentenzorg samenwerkende) Geleense professional. Deze aanvaardde de opdracht en ging in september 2009 met de omvangrijke restauratiewerkzaamheden in het Kruiswegpark aan de slag.
S C H I L D E R I J E N A L B I N W I N D H A U S E N
Elders op deze site heeft u al kunnen lezen dat de schilderijen van Albin Windhausen, die in de kapeltjes in de prossecieweg zijn geplaatst, zijn geschilderd op doek dat op triplex is geplakt. Bij één statie is het schilderij op karton is geschilderd en in één geval rechtstreeks op de triplex.
Het zal u dan ook niet verbazen dat deze schilderijen, ondanks de bescherming van het glas, te lijden hebben gehad onder de weersinvloeden.
Het bestuur van de stichting 't Kruiswegpark besloot in 2008 om de schilderijen te laten restaureren en conserveren. Deze werkzaamheden werden gegund aan Edwina Brinkmann-Rouffaer. Zij nam de acht buitenschilderijen onder handen.
Op de schilderijen waren krimpscheurtjes waarneembaar en een bijna krijtachtig uiterlijk. Op sommige schilderijen was de (olie)verf zodanig aangetast dat deze niet meer 'veegvast' was. Het leek ook wel of het schilderdoek was samengesteld uit reststukken.
Vanaf de conservering zijn de originele schilderijen voortaan opgeslagen in het depot van het Stedelijk Museum in Roermond. In het Kruiswegpark zijn vanaf 2010 reproducties op ware grootte in de nissen geplaatst.